สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (เจริญ สุวฑฺฒโน) มีพระนามเดิมว่า เจริญ คชวัตร ประสูติที่จังหวัดกาญจนบุรี เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2456 ในครอบครัวคชวัตร ทรงเป็นบุตรคนโตของนายน้อย คชวัตร และนางกิมน้อย คชวัตร เมื่อชันษาได้ 8 ปี ทรงเข้าเรียนที่โรงเรียนประชาบาล วัดเทวสังฆาราม จนจบชั้นประถม 5 (เทียบเท่าชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 และ 2 ในปัจจุบัน)
ขณะทรงพระเยาว์ สมเด็จพระสังฆราชทรงเจ็บป่วยออดแอดอยู่เสมอ จนญาติ ๆ ได้บนไว้ว่าหากหายป่วยจะให้พระองค์บวชแก้บน กระทั่งในปี พ.ศ. 2469 ขณะที่มีพระชันษาได้ 14 ปี พระองค์จึงได้ทรงบรรพชาเป็นสามเณรเพื่อแก้บนที่วัดเทวสังฆาราม ก่อนจะทรงมาศึกษาพระธรรมที่วัดเสนหา จังหวัดนครปฐม ภายหลัง พระเทพมงคลรังษี (ดี พุทธฺโชติ) ซึ่งเป็นพระอุปัชฌาย์ ได้พาพระองค์ไปศึกษาพระปริยัติธรรมที่วัดบวรนิเวศวิหาร สมเด็จพระวชิรญาณวงศ์ เจ้าอาวาสวัดบวรนิเวศวิหาร (ต่อมา คือ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์) จึงทรงประทานนามฉายาให้ว่า"สุวฑฺฒโน" มีความหมายว่า "ผู้เจริญดี" อ่านเพิ่มเติม
